پیلینگ چیست؟
لایه برداری شیمیائی یا همان پیلینگ درواقع نوعی ایجاد سوختگی کنترل شده و قابل مهار و ایجاد آسیب خیلی سبک و سطحی است که در مراحل اولیه ان مهار میشود درنتیجه این موضوع ، پوست سریعا مراحل ترمیم خود را آغاز میکند و تولید لایه جدید برای پوست شروع میشود.
پوست جدید ظاهری صاف تر و شفاف تر و صورتی رنگ تر دارد که این دلیل بسیار مهمی بر انجام یک روند ترمیم عالی است. این تغییرات بصورت خیلی سریع و نمایان از حدود 7 الی 10 روز بعد از انجام پیلینگ شروع میشود و درواقع اولین نشانه های انجام یک پیلینگ اصولی ترمیم زودرس خوب است. اثر دیررس و بسیار مهم پیلینگ تحریک فیبروبلاستها به سنتز کلاژن و الاستین است که طی 2 الی 6 ماه بعد سنتزکلاژن انجام میشود و این درواقع انجام جوانسازی عمقی توسط سیستم پیلینگ کنترل شده و حرفه ای است.
پیشرفته ترین لیزر پیلینگ دنیا فوتونا نام دارد
موارد کاربرد پیلینگ
- نقایص اپیدرمی مثل ملاسما یا همان لک های حاملگی
- کک و مک
- افزایش رنگدانه های ملانین پوست پس از التهاب های شدید مثل سوختگی و …. که تحت عنوان هایپر پیگمانتاسیون نام برده میشود.
- آکنه های شدید که باعث ایجاد جای جوش عمیق شده است.
- اسکار زخمها
- جمع کردن و کوچک نمودن منافذ باز پوستی، کنترل ترشح سبوم و تنظیم چربی پوست مخصوصا در افرادی که دارای پوستهای کم آب و دارای چربی زیاد هستند.
- کمک به شاداب کردن و روشن تر کردن پوست مخصوصا در افرادی که دارای سوابق متوالی استرس های مختلف و افسردگی های طولانی و یا از همه مهمتر برای افرادی که جدیدا دچار غم و حادثه فوت یکی از اقوام نزدیک شده اند. این روش به همراه سایر خدمات تکمیلی آن بسیار موثر است.
مواد مورد استفاده در پیلینگ
چندین نوع مواد لایه بردار است که برای انجام پیلینگ کاربرد خوبی دارد که مهمترین آنها عبارتند از :
- یخ خشک یا CO₂ جامد
- آلفا هیدروکسی اسید و بتاهیدروکسی اسید
- فنول
- TCA تری کلرواستیک اسید
- ترتینوئین
- محلول گوردون – بیکر (Baker-Gordon)
- محلول جسنر(Jessner) که حاوی اسید لاکتیک 14%، رزورسینولون 14%، اسید سالیسیلیک 14 % و الکل است.
- رزورسینولون که سوزاننده و حالت جذب سیستمیک دارد.
بعضی مواقع متناسب با هر نوع مشکل بیمار و از طرفی متناسب با سن بیمار و وضعیت ترمیم و سوابق بیماری افرد توسط پزشک حاذق نوع ماده مناسب تجویز و استفاده میشود که در زمانهای مختلف امکان تعویض یا جابه جایی هم در زمانهای مورد نیاز با صلاحدید پزشک انجام میشود.
نکات قبل از پیلینگ
- در افرادی که حامله هستند انجام پیلینگ ممنوع است و فقط برای انجام یک نوع پیلینگ ان هم برای کار با گلوکولیک اسید با رعایت شرایط خاص اشکالی ندارد.
- افرادی که سابقه گوشت اضافه یا کلوئید دارند انجام پیلینگ های سطحی با احتیاط انجام بشوند و از انجام پیلینگ های عمق متوسط یا زیاد حنما پرهیز بشود.
- افرادی که جزء تیپ های پوستی 5 و 6 هستند یعنی سیاه پوست و تیره هستند احتمال ایجاد اسکار و هیپرپیگمانتاسیون و یا کلوئید وجود دارد که بهتر است انجام نشود.
- افرادی که سابقه مصرف راکوتان در طی 6 ماه گذشته دارند حتما باید از انجام پیلینگ پوست پرهیز بشود حتی از انجام پیلینگ سطحی باید صرف نظر کرد.
- در افرادی که داروهای OCP یا همان داروهای ضدبارداری استفاده میکنند نیز از انجام پیلینگ باید خودداری شود زیرا احتمال ایجاد لک بالا برده میشود.
- وجود تبخال فعال یا هرپس فعال مانع انجام پیلینگ میشود و حتما باید پرهیز بشود اما کسانیکه سابقه تبخال دارند باید به صورت پیشگیرانه مصرف داروهای پروفیلاکسی داشته باشیم مثلا آسیکلوویر که مانع از عود فعالیت بیماری بشویم.
- در افرادی که دچار بیماری فاویسم یا کمبود آنزیم G6PD هستند (همان بیمارانی که به باقالی حساسیت دارند و سریعا دچار کم خونی و زردی میشوند) باید از انجام پیلینگ صرف نظر کنند این بیماران حتی با انجام پیلینگ های سبک با AHA دچار تجزیه گلبول قرمز میشوند.
- زنان نسبت به مردان در مقابل انجام پیلینگ واکنش بهتری نشان میدهند . پوست آقایان ضخیم تر و چرب تر است بنابراین جذب دارو در پوستشان غیر یکنواخت است و ممکن است اثرات درمانی یک پیلینگ خوب را در سراسر پوست بطور یکسان مشاهده نکنیم.
- بهتر است حداکثر 14 روز از انجام اعمال زیبایی مثل میکرودرم ابریژن گذشته باشد.
- بیمارانی که مشکل قلبی دارند انجام پیلینگ با فنول برایشان ممنوع است و احتمال ایجاد مشکلات قلبی شدید تر وجود دارد.
نکات بعد از پیلینگ
انجام حرفه ای و اصولی شامل 2 مرحله مهم است :
مرحله اول انتخاب صحیح بیمار و نوع ماده پیلینگ است که حتما باید مورد یا موارد ممنوعه بیماران در نظر گرفته بشود که طی مطالب قبلی بطور کامل توضیح داده شده است.
مرحله دوم شامل اقداماتی است که باید افراد و پزشک معالج درمورد آن ،اقدامات لازم را انجام بدهند. مهم این است که طی دوره درمان از مواد مولتی ویتامین و مینرال استفاده مداوم بشود . بعد از پیلینگ باید مداوم از ضد آفتاب بدون رنگدانه و بدون روغن با SPF بالای 70 استفاده بشود و مهم این است که حتی در منزل که نورهای مصنوعی وجود دارد مثل انواع لامپ های کم مصرف و حتی نور مربوط به تلویزیونهای LED از کرم های ضد آفتاب با SPF پایین تر استفاده بشود.
نکته بسیار مهم این است که طی این ایام اصلا نباید از مواد آرایشی حاوی رنگدانه مثل انواع کرم پودر و … استفاده شود، زیرا در طی این ایام احتمال ایجاد لک بطور 100% بالا میرود. همچنین از کرم های ترمیم کننده خوب و کرم های مرطوب کننده مناسب حداقل به مدت 30 روز استفاده شود.
نکته مهم این است که به پوست فرصت بدهیم تا در بهترین وضعیت ممکن عمل ترمیم و کلاژن سازی و جوانسازی واقعی انجام بشود.
درصورت امکان و متناسب با وضعیت زندگی و شغلی افراد تا چند روز اول از حضور در محیط های آلوده خودداری شود و در معرض نورهای شدید قرار نگیرند.
انواع پیلینگ
اگر منظور از پیلینگ را بطور کلی لایه برداری در نظر بگیریم بر اساس عمق نفوذ و قدرت اثر عملکردی بطور کلی 3 نوع پیلینگ داریم :
- شیمیائی
- مکانیکی یا همان میکرودرم ابریژن
- لیزری که بوسیله دستگاههای لیزری جدید ایجاد شده است.
انواع پیلینگ شیمیایی
3 نوع داریم :
- سطحی : در این حالت از مواد لایه بردار ملایم استفاده میشود,کار به صورت سرپایی انجام میشود بدون نیاز به بی حسی است. در این مرحله کار فقط روی لایه خارجی پوست یعنی اپیدرم انجام میشود. برای چین و چروک های سطحی و ظریف ناشی از آفتاب، کک و مک، لک های بارداری و تغییرات پوستی خفیف و اسکارهای خفیف و آکنه بکار میرود . طی 3 الی 5 روز اول کمی پوسته ریزی خفیف داریم، یک هفته بعد امکان انجام مجدد آن وجود دارد. البته آثار عملی آن خیلی مشهود و نمایان نیست، لذا تکرار آن برای چند مرتبه نیاز است. البته معادل اثر این روش یعنی پیلینگ شیمیائی سطحی را میتوانیم با یک میکرودرم ابریژن اصولی جبران کنیم.
- متوسط : این نوع پیلینگ تا لایه دوم پوست یعنی ناحیه دوم یا پاپیلر ادامه پیدا میکند و ترمیم این روش حدود یک هفته تا 14 روز طول میکشد. در این روش یک سوختگی درجه دو کنترل شده داریم. علایم بالینی آن از نوع پیلینگ شیمیائی سطحی بیشتر است و احتمال ایجاد عوارض هم داریم. درصورتیکه امور بعد از درمان را خوب انجام بدهیم خیلی از عوارض قابل کنترل است. میتوانیم چند هفته بعد نیز این عمل را تکرار کنیم، در این روش اثرگذاری روی چین و چروک های خفیف تا متوسط و تغییرات پیگمانتاسیون و لک های پوستی و سایر ضایعات پوستی دارای اثر گذاری مناسبی است. این کار در مطب تحت نظر پزشک و تیم اجرائی مناسب باید انجام شود.
- عمیق : این روش اغلب از ترکیبات فنلی استفاده میشود. اثرات آن عمیق است و به ناحیه درم و تیکولر و لایه های عمقی پوست میرسد و موجب سوختگی درجه 2 و عمیق میشود برای موارد چین و چروک های عمیق تر و اسکارهای شدیدتر ناشی از آکنه و یا در بیمارانی که دارای قوام پوستی بدی هستند ولی تمایل به انجام جراحی ندارند کاربرد خوبی دارد. اثرات بسیار عالی دارد ولی دارای عوارض جدی تری هم هست. پس درمانگر باید این بررسی را کامل انجام بدهد که بتواند بهترین تصمیم را برای بیمار اتخاذ کند. در پیلینگ شیمیائی عمیق به مدت 10 الی 14 روز قرمزی و التهاب شدیدتری داریم و باید بیمار حتما در منزل بستری باشد و پرهیز شدید از آفتاب و مواد آرایشی و ضد آفتاب رنگدانه دار داشته باشد. این روش بهتر است در مراکز مجهزتر انجام بشود و تمام ارزیابی های پزشکی لازم قبل از انجام درمان حتما انجام بشود.
این روش باید فاصله یک ماهه نسبت به سایر روشهای دیگر انجام بشود ولی اگر بخواهیم مجدداً پیلینگ شیمیائی عمیق را تکرار کنیم نیاز است چندین ماه گذشته باشد.
تفاوت پیلینگ های خانگی و درمانی در مطب چیست؟
در روش اول (پیلینگ در خانه) که بیشتر از مواد طبیعی و خانگی استفاده میشود از مواد بسیار سبک و کم اثر استفاده میشود. مثل موادی که در محصولات ترش هستند. مثل آبلیمو و سایر میوه ها و اغلب خانم ها در منزل با روش های ماسک گذاری آنها را انجام میدهند.
این روش دارای قدرت اثر کمی است و خطری ندارد و برای موارد سطحی تر استفاده میشود. در روش دوم که بصورت درمانی در مطب انجام میشود همانطور که بطور کامل در توضیحات قبلی اشاره شده است، باعث میشود اثرات درمانی مشهودتری داشته باشیم.
